Makinelerinizi Avrupa Pazarı için Hazırlayın: CE ile Uyumlu ve Güvenli!
CE belgesi, ISO 9001 belgesi gibi bir kalite belgesi değildir. Makinalarda CE işareti ürünün asgari güvenlik ve çevre koruma gerekliliklerini karşıladığını belirtir. Bu, ürünün yasal olarak AB pazarında serbest dolaşım hakkına sahip olduğunu gösteren zorunlu bir belgedir. CE sertifikası, ürünün avrupa birliği için pasaport niteliğindedir. Makine üreticileri, CE sertifikası talepleriyle genellikle ihracat sürecinde yada kurumsal bir firmaya satış aşamasında karşılaşmaktadır. Bu aşamada üretici güvenilir bir kuruluştan destek alarak uygunluk değerlendirme sürecini başlatmalıdır.
Makinelerde Güvenlik ve Performansın Adı: Prize Test ile Yüksek Standartlara Ulaşın.
Makinalarınızın testleri ve CE Belgelendirmesi için iletişim bilgilerimizden bize başvurabilirsiniz. PRIZE olarak uzman kadromuz ve geniş kapsamlı laboratuvarlarımızla güvenilir belgelendirme hizmetleri sunuyoruz.
Makinalar, CE sertifikası kapsamına giren en geniş kapsamlı ve farklı türleri olan ürün grubudur. Yönetmeliğe göre makinanın tanımı: Doğrudan insan veya hayvan gücü dışındaki bir tahrik sistemi tarafından donatılmış, sistemlerinden en az biri hareketli olan parçalar topluluğudur. CE standartları makinaların kullanımında, bakımında ve tüm süreçlerde kazaları en aza indirmeyi hedeflemek amacıyla oluşturulmuştur. 2006/42/EC Makine Emniyeti Yönetmeliği'ne göre tüm makinalar CE işareti taşımalı ve CE sertifikasına sahip olmalıdır. Yönetmelikte tehlikeli olarak değerlendirilen 23 makine grubu bulunmaktaıdr. Bu makinalar yönetmelikte EK 4'te listelenmiştir. Yönetmelikte tehlikeli olarak değerlendirilen 23 makine grubu bulunmaktaıdr. Bu makinalar yönetmelikte EK 4'te listelenmiştir. EK 4 kapsamındaki makinalar için onaylanmış bir kuruluş tarafından Tip İnceleme Sertifikası (EC Type Examination Certificate) düzenlenmesi gerekir. Bunların haricindeki makinalar ise EK 1 (Düşük riskli makinalar) olarak tanımlanmaktadır. Üretici EK 1 grubundaki makinası için teknik dökümanlarını sağlayıp, test raporlarını temin ettikten sonra bir uygunluk beyanı (Declaration Of Conformity) düzenler. Bu beyanla üretici ürününün standartlara göre temel sağlık ve güvenlik şartlarını sağladığını beyan etmiş olur ve ürüne CE işaretini iliştirebilir.
1-Ahşap ya da benzeri fiziki özelliklerdeki malzemeleri veya et ya da benzeri fiziki özelliklerde malzemeleri işlemek amacıyla kullanılan aşağıdaki tiplerde (tek ya da çok bıçaklı) dairesel testereler:
1.1 Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, sabit bir yataklı veya destekli, iş parçasının el ile veya sökülebilir bir güç sürücüsü ile beslendiği testere makinaları, 1.2 Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, el ile işletilen ileri geri hareketli testere arabası veya sehpası bulunan testere makinaları,
1.3 Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, iş parçasının beslenmesi için birleşik bir mekanik tertibatı olan, yüklemesi ve/veya boşaltması el ile yapılan testere makinaları
1.4 Kesme sırasında hareketli bıçak/bıçaklara sahip, bıçağın hareketi mekanik olan, yüklemesi ve/veya boşaltması el ile yapılan testere makinaları.
2-Ahşap işleme için, el ile beslemeli, planya tezgâhları.
3-Ahşap işleme için, mekanik bir birleşik besleme tertibatı olan, el ile yükleme ve/veya boşaltmalı, tek taraftan yüzey işleyen kalınlık planya tezgâhları.
4 -Ahşap ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri veya et ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri işlemek için, el ile yüklemeli ve/veya boşaltmalı, aşağıdaki tiplerde şerit testere tezgâhları: 4.1 Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, iş parçası için sabit ya da ileri geri hareket ettirilebilen bir yatak veya desteği olan testere tezgâhları.
4.2 İleri geri hareketli bir arabaya monte edilmiş bıçak/bıçakları olan testere tezgâhları.
5-Ahşap ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri işlemek için kullanılan, yukarıdaki 1’den 4’e kadar olan paragraflarda ve 7 numaralı paragrafta atıfta bulunulan birleştirilmiş makina tipleri.
6-Ahşap işlemek için çeşitli takım tutucularına sahip, el ile beslemeli zıvana tezgâhları.
7 -Ahşap ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri işlemek için, dikey milli kalıpçı frezeleri.
8-Ahşap işlemek için taşınabilir zincirli testereler.
9-Metal malzemelerin soğuk işlenmesi için kullanılan, el ile yüklemeli ve/veya boşaltmalı, hareketli çalışma parçalarının kursu 6 mm’den, hızı 30 mm/s’den yüksek olan, abkant presler de dahil olmak üzere, presler.
10 -El ile yüklemeli veya boşaltmalı, enjeksiyon (püskürtmeli) veya sıkıştırmalı (preslemeli) plastik kalıplama tezgâhları.
11-El ile yüklemeli veya boşaltmalı, enjeksiyon (püskürtmeli) veya sıkıştırmalı (preslemeli) kauçuk kalıplama tezgâhları.
12-Aşağıdaki tiplerdeki yeraltı çalışmalarında kullanılan makinalar:
12.1 Lokomotif ve dekoviller.
12.2 Hidrolik güçle çalışan tavan destekleri.
13 -El ile yüklemeli, evsel atıkların toplanması için kullanılan, sıkıştırma mekanizmalı çöp kamyonları.
14 -Sökülebilir mekanik transmisyon/aktarma tertibatları ve mahfazaları.
15- Sökülebilir mekanik transmisyon/aktarma tertibatlarının mahfazaları.
16 -Taşıt bakım liftleri.
17 -Kişilerin veya kişilerin ve eşyaların kaldırılması için kullanılan, üç metreden daha fazla bir düşey yükseklikten düşme riski taşıyan tertibatlar.
18 -Taşınabilir kartuşla çalıştırılan tespit tezgâhları ve diğer darbeli makinalar.
19 -Kişilerin varlığını algılamak amacıyla tasarımlanmış koruyucu tertibatlar.
20 -9 numaralı paragrafta, 10 numaralı paragrafta ve 11 numaralı paragrafta belirtilen makinalarda koruma amaçlı olarak kullanılmak üzere tasarımlanmış, güç tahrikli, kilitlenebilir hareketli mahfazalar.
21 -Güvenlik işlevlerini sağlama amaçlı mantık üniteleri.
22 -Devrilmeye karşı koruyucu yapılar (ROPS).
23 -Düşen nesnelere karşı koruyucu yapılar (FOPS).
2006/42/AT Makina Emniyeti Yönetmeliği'nin temel sağlık ve güvenlik kurallarına göre mekanik, elektriksel, sıcaklık ve gürültü gibi bir çok tehlikeye karşı değerlendirmesi yapılır. Ayrıca makinanın tabii olduğu B tipi veya varsa C tipi standartlara göre de spesifik test ve ölçümler yapılır. Örneğin;
* Acil stop butonunun konumu ve işleyişinin kontrolü.
* Topraklama, izolasyon, yüksek gerilim testleri.
* Mekanik risklere karşı muhafazaların açıklık kontrolleri.
* Pnomatik devrenin kontrolü.
* Motor duruş süresi ölçümü.
A tipi standartlar;
Tüm makina gruplarına uygulanabilen temel kavramları, tasarım ilkelerini ve genel hususları içeren standartlardır.
EN ISO 12100 Riskin değerlendirilmesi ve azaltılması
B tipi standartlar; Makinalarda yaygın olarak kullanılan güvenlik sistemlerinin standartlarıdır. Bir çok test methodu bu standartlarda tanımlıdır.
EN ISO 13850 Acil stop butonu tasarım prensipleri
EN 60204-1 Makinaların elektrik donanımı -Genel kurallar.
EN ISO 4413 Hidrolik akışkan gücü- Sistemleri ve bileşenleri.
EN ISO 14120 Sabit ve hareketli mahfazaların tasarım ve yapımı için genel gerekler
EN ISO 13855 Vücut kısımlarının yaklaşım hızına göre koruyucu teçhizatın yerleştirilmesi.
C tipi standartlar;
Bir makine grubu için özel olarak hazırlanmış, tamamen ilgili makinanın yapısından kaynaklı riskleri ve testleri içeren standartlardır.
EN ISO 16092-3 Hidrolik presler için güvenlik gereksinimleri
EN 1218-1 Ağaç işleme makinalarında güvenlik-Zıvana makinaları
EN 12268 Gıda işleme makinaları - Şerit testere tezgâhları
EN 60335-2-40 Elektrikli ısı pompaları, iklimlendirme cihazları ve nem alıcıları için özel kurallar
Teknik dosya, üretici tarafından hazırlanan ve ürün ile ilgili tüm teknik bilgileri ve talimatları içeren detaylı bir dökümandır. Teknik dosya aynı zamanda kullanma klavuzunu da kapsamaktadır.
Teknik Dosya İçeriği;
* Üretici hakkında bilgiler ve iletişim adresleri
* Ürünün tanımı, kullanım alanı - amacı, çalışma prensibi
* Ürün adı, modelleri, resimleri
* Ürünün teknik çizimleri, elektrik devre şemaları
* İlgili standartlar ve test raporları
* Bakım, montaj, işletmeye alma, temizlik talimatları
* Arıza - Neden - Çözüm tablosu
* Komponent/Parça listesi
* Etiket taslağı
* Güvenlik parçalarının kalite sertifikaları
* Uygulanan standartlar ve test raporları
* Uygunluk beyanı (Declaration of Conformity)
* Risk analizi
Makinaların CE belgelendirme süreci, hem üreticiler hem de ithalatçılar için kritik bir öneme sahiptir. Üretici (yada ithalatçı), belgelendirme kuruluşuna makinanın kullanım alanı-amacı ve çalışma prensibini anlatarak ve makine ile ilgili teknik dökümanları sunarak başvurmalıdır.
1) Yönetmelik ve Standartların Belirlenmesi
Makinalar genellikle 2006/42/EC Makine Direktifi kapsamında değerlendirilir. Ancak, eğer makine elektrikli bir bileşene sahipse, 2014/35/EU Alçak Gerilim Yönetmeliği veya 2014/30/EU Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği gibi başka yönetmelikler de uygulanabilir. Yönetmelik belirlendikten sonra bu yönetmeliğin içerisindeki makinayı kapsayan standartların belirlenmesi gerekir. Makina tahrik sistemi, kullanım alanı ve üzerinde bulunan emniyet ekipmanları gibi özelliklere göre çeşitli standartlara tabi olacaktır. Testler ilgili standartlara göre yapılır.
Örneğin:
Elektrik beslemeli makinalar- EN 60204-1
Hidrolik akışkanlar içeren makinalar- EN 4413
Acil stop butonuna sahip makinalar- EN 13850
Laboratuvar ortamında kullanılan makinalar- EN 61010-1
Üretici bu aşamada belgelendirme kuruluşundan destek alabilir.
2) Risk Analizi ve Değerlendirme
Risk analizi, makinada bulunan yada ortaya çıkması muhtemel riskleri anlatan bir dökümandır ve teknik dosyadaki en önemli dökümanlardan biridir. Risk analizinin sabit bir şablon yada taslağı olmasada genellikle kazanın olma olasılığı ve kazanın meydana getireceği şiddete göre bir hesaplama yapılarak oluşturulur. Belli bir seviyenin üzerindeki riskler kabul edilemez olarka değerlendirilir. Bu riskleri ortadan kaldıran koruyucu önlemler risk analizinde tanımlanır.
Örneğin:
Mekanik switch, acil stop butonu, ışık bariyeri, gaz dedektörü bunlardan bazılarıdır. Makinanın potansiyel riskleri belirlenerek gerekli tedbirler alınmalıdır. Üretici ilgili standartları okuyarak bu önlemleri alabileceği gibi testlerden sonra da makinada revizyon yapabilir.
3) Doküman Kontrolü
Belgelendirme kuruluşu, üreticiden gelen kullanma klavuzu, teknik çizimler, devre şemaları ve parça listeleri gibi dökümanları inceler. Standartlar uyarınca dökümanlardaki eksiklikler üreticiye bildirilir. Aynı zamanda makine üzerinde bulunması gereken uyarı işaretleri ve talimatlarda bu aşamada kontrol edilir. Standartlarda makina üzerinde bulunması gereken elektrik tehlikesi, motor dönüş yönü, el-kol sıkışma tehlikesi gibi işaretlemeler tanımlanmıştır.
4) Testlerin Yapılması ve Test Raporu
Testler, üretici sahasında yada belgelendirme kuruluşunun laboratuvarında yapılabilir. EMC testleri ve IP testleri gibi bazı testlerin laboratuvarda yapılması zorunludur. Makinalarda testler için genellikle 1 numune yeterlidir. Bazı testlerden dolayı test numunesi zarar görebilir. Üretici bu konuda testler öncesinde bilgilendirilir. Testlerin tamamlanmasından sonra belgelendirme kuruluşu test raporunu hazırlar. Bir çok maddeden oluşan raporun nihai bir değerlendirmesi olur ve burada rapor Geçti yada Kaldı olarak belirtilir.
Bazı Örnek Testler:
- Elektriksel testler
- Mekanik dayanıklılk testleri
- EMC (elektromanyetik uyumluluk) testleri:
- Gürültü testleri
- Çevresel testler
4) CE Sertifikasının Yayımlanması
Tüm dökümanların standartlara göre uygun olması ve makinanın testlerden geçmesinden sonra sertifika yayımlanmasına geçilir. Öncelikle üretici Declaration of Conformity (Uygunluk Beyanı) dökümanını kaşe-imza yapmalıdır. Uygunluk beyanı, makinanın ilgili yönetmelik ve standartlara uygun olduğunun üretici tarafından beyan edildiği dökümandır. Bu döküman genel müdür, üretim müdürü veya imza yetkili biri tarafından imzalanabilir. Daha sonra belgelendirme kuruluşu CE sertifikasını düzenler. CE sertifikaları genellikle 1, 3 veya 5 yıl geçerlilik sürelerine sahiptir. Bu süre belglendirme kuruluşu tarafından belirlenir. Sertifika yenilenme aşamasında standartların ve yönetmeliğin güncellikleeri ve makinadaki revizyonlar kontrol edilir.